Cukrzyca insulinozależna i insulinoniezależna

Cukrzyca to choroba przewlekła, która jest związana z występowaniem powtarzających się zaburzeń gospodarki glukozowej. Organizm, dotknięty tym stanem, nie potrafi ustabilizować stężenia glukozy we krwi do prawidłowych wartości. W efekcie ilość cukru w krwioobiegu przekracza znacząco normy uznane za bezpieczne. W literaturze medycznej wyróżnia się wiele rodzajów schorzenia, w tym dwa podstawowe typy cukrzycy, są nimi cukrzyca typ 1 i 2. Wyjaśniamy, czym charakteryzują się oraz jak przebiegają te jednostki chorobowe.

Podstawowe przyczyny cukrzycy typu 1

Cukrzyca typu pierwszego określana jest mianem dziecięcej. Nazwa wzięła się od stosunkowo młodego wieku pacjentów, u których wykrywane jest to schorzenie. W niektórych przypadkach schorzenie może także pojawić się u dorosłych. W przypadku tej choroby organizm produkuje niedostateczną ilość insuliny (lub nie wytwarza jej wcale), czyli hormonu mającego zdolność do metabolizowania węglowodanów, w tym przede wszystkim glukozy. Cukrzyca insulinozależna (typu 1) jest rzadszą odmianą cukrzycy i dotyka co dziesiątą zdiagnozowaną osobę. Na jej powstawanie mogą wpływać infekcje wirusowe, choroby trzustki, nowotwory czy endokrynopatie. Wśród przyczyn wymienia się głównie czynniki genetyczne, środowiskowe i społeczne.

Cukrzyca typ 1 – objawy i leczenie

Objawy cukrzycy typu pierwszego są intensywne i pojawiają się stosunkowo wcześnie. Chory skarży się na nieustającą potrzebę przyjmowania płynów, częściej korzysta z toalety i znacząco traci na wadze. Pojawiają się problemy ze skutecznym funkcjonowaniem układu immunologicznego, czego konsekwencją są dodatkowe infekcje. Osoba jest osłabiona, apatyczna i niechętna do podejmowania ruchu. Osoby dotknięte chorobą muszą przyjmować codzienne dawki insuliny w celu uzupełnienia jej braków. Dokonuje się tego w formie iniekcji. Cukrzyca jest nieuleczalna, a zaniechanie przyjmowania insuliny prowadzi do śmierci. W przypadku stosowania się do zaleceń leczniczych choroba nie wpływa znacząco na średnią długość życia.

Cukrzyca typu II – opis i przyczyny

Jest to choroba, która diagnozowana jest przede wszystkim u osób w wieku średnim, z tego powodu niegdyś była określana cukrzycą dorosłych. Cukrzyca insulinoniezależna rozwija się powoli i bardzo często nie daje o sobie znać w tak wyraźny sposób, jak jest to przy pierwszym rodzaju omawianej choroby. Organizm dotknięty tą jednostką chorobową jest w stanie produkować hormon w postaci insuliny, ale nie jest w stanie zrobić z niej użytku. W wyniku takiego procesu ilość wytwarzanej insuliny stopniowo się redukuje, aż w końcu zanika. Organizm staje się niewrażliwy na insulinę, co jest określane stanem insulinooporności.

Cukrzyca typu drugiego – objawy

Cukrzyca 2 stopnia charakteryzuje się mniej intensywnymi objawami początkowymi. Symptomy pojawiają się dopiero po pewnym czasie i dotyczą podobnych odczuć, jak w przypadku cukrzycy typu I. Dodatkowo pojawiają się objawy towarzyszące, takie jak problemy z gojeniem się ran czy choroby skórne. Może pojawiać się również impotencja, a także słabsze ukrwienie kończyn. Charakterystycznym objawem choroby jest kwasica ketonowa, która wpływa na zmianę zapachu wydychanego powietrza. Przybiera on nieprzyjemną woń acetonu. Cukrzyca typu II pojawia się u osób otyłych, prowadzących niezdrowy tryb życia. Może być także związana z czynnikami genetycznymi i środowiskowymi.

Diagnostyka i leczenie cukrzycy różnych typów

Ważne jest sukcesywne badanie się pod kątem tej choroby, szczególnie jeśli występują czynniki ryzyka:

• obciążenia genetyczne,
• statyczny tryb życia,
• otyłość lub nadwaga,
• silny stres,
• inne choroby przewlekłe,
• przebyte infekcje.

Innym kryterium rozpoznania choroby jest występowanie objawów klinicznych, np. nagłe osłabienie organizmu, zaburzenia widzenia, silne pragnienie, częste oddawanie moczu. W przypadku podejrzeń warto zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który zleci wykonanie badania krwi, w tym stanu glukozy na czczo. Dalej może on skierować pacjenta do innego specjalisty, tj. diabetologa w celu podjęcia leczenia. Przy cukrzycy typu II ważna jest także pomoc dietetyka. Wszystkie badania i wizyty możesz zaplanować razem z CMP.

Fiłon, Cukrzyca – Wyzwanie zdrowia publicznego w XXI w.., http://pbc.biaman.pl/Content/60948/Cukrzyca_wyzwanie_zdrowia_publicznego_w_XXI_w.pdf, s. 34.

Katra, Cukrzyca typu 1, https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/typ1/65948,cukrzyca-typu-1 

Musiałowska, M. Słoma, Vademecum Zbiór najczęściej zadawanych pytań na grypach wsparcia dla insulinoodpornych, https://insulinoopornosc.com/wp-content/uploads/2018/08/VADEMECUM_DLA_INSULINOOPORNYCH.pdf, s. 2.