Choroby zębów i ich leczenie u osób dorosłych – stomatolog z CMP Białołęka – próchnica zębów, leczenie kanałowe i wypełnianie

Choroby zębów i ich leczenie u osób dorosłych – stomatolog z CMP Białołęka – próchnica zębów, leczenie kanałowe i wypełnianie

Choroby zębów możemy podzielić na te próchnicowego pochodzenia (próchnica) i te, które nie wiążą się z próchnicą – występują na skutek mechanicznych i chemicznych uszkodzeń.


Choroby zębów próchnicowego pochodzenia


Próchnica zębów – to bakteryjna choroba zakaźna twardych tkanek zęba, która początkowo powoduje demineralizację a następnie całkowity rozpad twardych tkanek zęba. Jest najczęściej występującą choroba zębów, w Polsce cierpi na nią nawet 98% osób. Aby doszło do rozwoju próchnicy muszą jednocześnie zaistnieć cztery czynniki: bakterie, cukry, podatność zęba, czas. Objawy próchnicy zebów: wrażliwość na ciepło, zimno oraz słodki i kwaśny smak, tkliwość przy szczotkowaniu i żuciu, ubytki w zębach, nieświeży oddech, ból zęba, przebarwienia.

W zależności od zaawansowania są róże sposoby leczenia. Próchnica zębów początkowa to pierwszy i jedyny etap odwracalny w rozwoju próchnicy, bez ubytku. Objawia się białymi lub ciemnymi plamami na powierzchni szkliwa. Leczenie –  remineralizacja, bez borowania, a jedynie pokrycie takich plam specjalnymi preparatami na bazie fluoru.


Nieodwracalne etapy próchnicy zębów


Kolejne etapy to etapy nieodwracalne, gdzie tak jak np. w próchnicy powierzchniowej zębów powstaje ubytek w szkliwie. Próchnica średnia zębów, gdzie demineralizacja dochodzi do zębiny. W tych dwóch przypadkach mechanicznie (wiertłem) usuwamy zniszczoną przez kwasy bakteryjne tkankę próchnicową. Powstały ubytek wypełniamy materiałami kompozytowymi, glassjonomerowymi lub amalgamatem.

Ostatnim etapem jest próchnica głęboka zębów gdzie ubytek dociera do miazgi zębowej. Jeżeli na dnie ubytku pozostała jeszcze cienka warstwa zdrowej zębiny i zgłosimy się szybko do stomatologa, jest szansa na uratowanie żywego zęba. Można wówczas wypełnić taki ząb opatrunkiem leczniczym na 2-3 msc. Po tym czasie, w przypadku gdy ząb nie będzie dawał dolegliwości bólowych i wytworzy się zębina naprawcza, ostatecznie wypełnia się go wyżej wspomnianymi materiałami, np. kompozytem. W przypadku gdy ząb po próbie wypełnienia go opatrunkiem zaczyna boleć lub podczas opracowywania dojdzie do takiego obnażenia miazgi, że zęba nie udaje się zachować żywego przeprowadza się leczenie kanałowe (endodontyczne).


Endodoncja – leczenie kanałowe


Endodoncja jest ostatnią możliwością zachowania zęba i uniknięcia jego ekstrakcji. Celem leczenia kanałowego jest usunięcie chorej/ zakażonej miazgi (usunięcie drobnoustrojów z kanałów), żeby infekcja nie rozprzestrzeniała się dalej. Leczenie endodontyczne wykonujemy przede wszystkim, gdy dochodzi do zapalenia miazgi (związane to może być właśnie z nieleczoną próchnicą lub przeciążeniem zęba, nieszczelnym wypełnieniem czy też urazem mechanicznym). Występuje wtedy silny ból zęba i może pojawić się obrzęk dziąsła w okolicy zęba przyczynowego. Aby usunąć miazgę używa się w tym celu metodę mechaniczną (pilniki) naprzemiennie z metodą chemiczną (preparaty do płukania).

Po oczyszczeniu wszystkie kanały i komorę wypełnia się specjalnymi materiałami celem ich szczelnego zamknięcia. Następnie ostatecznie odbudowuje się ząb wyżej wspomnianymi materiałami (np. kompozytem) lub koroną protetyczną. Leczenie endodontyczne jest leczeniem dość skomplikowanym i czasochłonnym, w zależności od liczby i ułożenia kanałów. Leczenie takie może przeciągnąć się na kilka wizyt, a już na pewno jeżeli nawet zakończy się na jednej to pacjent powinien przygotować się na kilka godzin spędzonych na fotelu. Należy pamiętać, że zaniechanie leczenia endodontycznego może spowodować powstanie zgorzeli bądź ropnia czy torbieli – rozprzestrzenienie się ogniska infekcji na kość oraz dolegliwości w innych organach np. zapalenie wsierdzia.


Profilaktyka – próchnica zębów


Kontrolne wizyty w gabinecie stomatologicznym raz na pół roku; higienizacja (usuwanie kamienia i osadu) i fluoryzacja; prawidłowe czyszczenie zębów szczoteczką i pastą z fluorem, nie zapominając przy tym o przestrzeniach między zębowych (nić dentystyczna); stosowanie preparatów na bazie fluoru; odpowiednia dieta (ograniczenie spożywania słodyczy i cukrów, słodkich napojów, wprowadzenie do jadłospisu pokarmów twardych w tym warzywa i owoce); wyeliminowanie wad zgryzu.


Ubytki niepróchnicowego pochodzenia


Ubytki mechaniczne:

Abfrakcja – powstaje na skutek zginania korony zęba pod wpływem obciążeń zgryzowych. W wyniku tego uwidaczniają się ubytki o ostrym kącie, gładkiej, twardej i błyszczącej powierzchni. Powstają prawie wyłącznie na powierzchniach przedsionkowych.

Abrazja – jest wynikiem ścierania zębów przez twarde przedmioty i/lub materiały ścierne  (w tym nieprawidłowe szczotkowanie zębów). Ten rodzaj ubytku obejmuje najczęściej okolice przyszyjkowe powierzchni wargowych i policzkowych.

Atrycja – to stopniowe starcie twardych tkanek zębów w wyniku ich wzajemnego kontaktu.

 

Ubytki chemiczne:

Erozja – to przewlekła i powolnie postępująca utrata twardych tkanek zęba w wyniku procesu chemicznego bez udziału bakterii. Kwasy powodujące erozję mogą być pochodzenia endogennego lub egzogennego. Należy tutaj pamiętać o tym, że bezpośrednio po spożyciu kwaśnych lub gazowanych pokarmów i napojów nie należy myć zębów, tylko poczekać aż ph jamy ustnej wróci do normy.

Głównym symptomem ubytków niepróchnicowego pochodzenia jest ból związany z nadwrażliwością zębów. Pojawia się on zazwyczaj przy spożyciu gorących, zimnych, kwaśnych pokarmów i napojów.

Ubytki takie zabezpiecza się w zależności od stopnia zaawansowania preparatami na bazie fluoru lub materiałami takimi samymi jak w przypadku ubytków próchnicowych (np. kompozytem).


lek. stomatolog Agnieszka Tarkowska

stomatolog w Centrum Medycznym CMP

-->