Jeśli zastanawiasz się nad właściwą metodą antykoncepcji, koniecznie skonsultuj się ze swoim ginekologiem. Lekarz wybierze odpowiedni sposób w oparciu o Twoje preferencje, ale również na podstawie aktualnego stanu zdrowia oraz przebytych w przeszłości chorób. Warto postawić na rozwiązanie, które zapewni bezpieczeństwo i komfort. Poniżej przedstawiam 10 różnych metod antykoncepcji.

Pigułki antykoncepcyjne | antykoncepcja

Pigułki antykoncepcyjne mają skuteczność na poziomie 98% i należą do jednych z najczęściej wybieranych środków hormonalnych. Wyróżniamy tabletki dwuskładnikowe i jednoskładnikowe (tzw. minipigułki). Pierwsze zawierają dwa rodzaje hormonów – estrogeny i progestageny, przez co nie nadają się dla kobiet karmiących piersią, palących papierosy i zagrożonych zakrzepicą. Im lekarze zalecają wybór tabletek jednoskładnikowych, mających w składzie jedynie progestagen.

Warto wiedzieć: tabletki należy przyjmować o ustalonej co do godziny porze dnia. W przeciwnym razie ich skuteczność znacznie maleje. Działanie pigułek może zaburzać również przyjmowanie błonnika i dużych dawek witaminy C. Błonnik przyspiesza perystaltykę jelit, co zmniejsza wchłanialność tabletek i skuteczność antykoncepcji hormonalnej. Z kolei duże dawki witaminy C, powyżej 1000 mg, zwiększają stężenie estrogenów we krwi. To także prosta droga do obrzęków piersi czy zaburzeń miesiączkowania.

Implant podskórny | antykoncepcja

Implant podskórny to jedna z najnowszych metod długoterminowej antykoncepcji w Polsce, mająca skuteczność nawet na poziomie 99%. Niewielki, ok. 4 cm pręcik zawierający progestagen wszczepia się pod powierzchnię skóry wewnętrznej części ramienia przy miejscowym znieczuleniu. Jego działanie hamuje owulację i zagęszcza śluz w szyjce macicy, co skutecznie utrudnia działanie plemnikom.

Warto wiedzieć: hormon uwalniany jest przez trzy lata. Po tym czasie implant musi zostać usunięty chirurgicznie. Specjaliści zapewniają, że zmniejsza on bolesność krwawień miesiączkowych i mogą go stosować zarówno mamy karmiące piersią.

Wkładka wewnątrzmaciczna z miedzią lub innymi metalami | antykoncepcja

Tradycyjna wkładka, potocznie zwana również spiralą, wykorzystuje plemnikobójcze działanie jonów miedzi. Raz założona, zapewnia ochronę antykoncepcyjną przez trzy do pięciu lat, a jej skuteczność ocenia się na 98%.

Warto wiedzieć: wkładki z miedzią mogą powodować stany zapalne i nasilać krwawienia miesiączkowe. Tego rozwiązania nie powinny stosować kobiety przed pierwszym porodem.

Wewnątrzmaciczny system hormonalny | antykoncepcja

Wewnątrzmaciczny system hormonalny (wkładka hormonalna) przypomina zwykłą wkładkę, ale dodatkowo zawiera także zbiornik, z którego uwalniany jest hormon z grupy progestagenów. Po założeniu systemu, hormon wnika do organizmu kobiety w minimalnej dawce. Wkładka hormonalna może działać nawet do pięciu lat i charakteryzuje się wysoką skutecznością na poziomie 99%.

Warto wiedzieć: wewnątrzmaciczny system hormonalny jest bezpieczny dla młodych kobiet, nawet tych, które jeszcze nie rodziły. W przypadku chęci starania się o dziecko, wkładkę można w dowolnym momencie usunąć u lekarza, a zajście w ciążę możliwe jest nawet w następnym cyklu.

Zastrzyk antykoncepcyjny | antykoncepcja

To starsza metoda, zapewniająca antykoncepcję na trzy miesiące. Zastrzyk jest szybki, bezbolesny i skuteczny na poziomie 98%. Zawiera jeden hormon, progesteron, który blokuje owulację. Dość często powoduje jednak nieprawidłowe krwawienia, a usunięcie wstrzykniętej substancji z organizmu w przypadku wystąpienia niepożądanych objawów jest niezwykle trudne.

Warto wiedzieć: lekarze nie zalecają tej metody młodym kobietom, ponieważ płodność wraca dopiero po kilku miesiącach. Zastrzyki sprawdzają się jednak w sytuacjach, w których wykluczone jest stosowanie innych metod antykoncepcji.

Plaster | antykoncepcja

Plastry antykoncepcyjne zawierają estrogeny i progestagen. Raz w tygodniu nakleja się je na skórę, przez którą hormony dostają się do krwioobiegu. Plaster należy przykleić pierwszego dnia cyklu, po siedmiu dniach odkleić i użyć nowego. Cały proces trzeba powtórzyć trzy razy, a następnie zrobić tydzień przerwy. Plastry najlepiej naklejać na pośladku, plecach, brzuchu lub ramieniu. Skuteczność tej metody oceniana jest na 95%.

Warto wiedzieć: plastrów nie powinny stosować kobiety z dużą nadwagą, ponieważ ich skuteczność może być obniżona.

Pierścień dopochwowy | antykoncepcja

Pierścień wkłada się do pochwy samodzielnie, raz w miesiącu między 1. a 5. dniem cyklu. Jego aplikacja jest prosta i przypomina używanie tamponów. Po trzech tygodniach krążek należy wyjąć i zrobić siedmiodniową przerwę na krwawienie przed założeniem nowego. Metoda ta jest skuteczna na poziomie 98%, choć zawiera bardzo niewielkie ilości hormonów, estrogenów i progestagenu. Krążek nie jest wyczuwalny dla obojga partnerów. .

Warto wiedzieć: dobrze jest stosować tę metodę przy suchości pochwy, ze względu na nawilżające właściwości krążka.

Prezerwatywa | antykoncepcja

Prawidłowo używana chroni nie tylko przed ciążą, ale i przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Na rynku dostępne są prezerwatywy nawilżane, smakowe, z wypustkami, mogące zwiększać doznania seksualne. Ich skuteczność ocenia się na poziomie 80%, ale aby ją zachować, prezerwatywy nie mogą być przeterminowane czy uszkodzone.

Warto wiedzieć: Skuteczność prezerwatyw maleje, kiedy narażone są na wilgoć, ciepło, promienie słoneczne czy domowe nawilżacze, takie jak krem czy oliwka.

Metody naturalne | antykoncepcja

Polegają na wyznaczaniu dni płodnych i unikaniu w tym czasie współżycia. Ich stosowanie wymaga dyscypliny – mierzenia temperatury, obserwacji śluzu szyjkowego i cyklu miesięcznego. Popularny kalendarzyk czy metoda objawowo-termiczna to tylko jedne z sposobów obserwacji cyklu. Skuteczność metod naturalnych ocenia się na poziomie 80%.

Warto wiedzieć: Nawet niewielka infekcja, nieprzespana noc czy wyjazd w delegację mogą zaburzyć idealny cykl menstruacyjny. Nietrudno wtedy o nieplanowaną ciążę. Metody naturalne najlepiej sprawdzają się u dojrzałych kobiet o regularnych cyklach.

Tabletka „po” | antykoncepcja

To specyficzny rodzaj antykoncepcji, który należy stosować wyłącznie w awaryjnych sytuacjach, np. gdy pękła prezerwatywa. Tabletka zawiera dużą dawkę hormonów, które szybko i skutecznie blokują owulację, a jej skuteczność ocenia się na poziomie 99%.

Warto wiedzieć: nie jest to tabletka wczesnoporonna! Należy ją przyjąć do 120 godzin po niezabezpieczonym stosunku. Im wcześniej, tym lepiej, ponieważ jej skuteczność spada z czasem. Warto też pamiętać, że lek dostępny jest wyłącznie na receptę, dlatego w awaryjnej sytuacji trzeba jak najszybciej udać się do lekarza.

lek. Agnieszka Kurczuk-Powolny

ginekolog w Centrum Medycznym CMP Piaseczno