Sekrety czekolady – dlaczego czekolada to cenny dodatek do zbilansowanej diety? 7 lipca – Światowy Dzień Czekolady

Czekoladę jemy chętnie, nie tylko od święta – rocznie konsumujemy około 6,5 kg produktów czekoladowych. W ostatnich latach rośnie spożycie czekolady, w szczególności tej z tzw. segmentu premium. Coraz chętniej sięgamy również po czekolady deserowe i gorzkie.

Czekolada – jaką warto wybierać?

Mleczna, biała, deserowa, gorzka, z owocami, z dodatkiem warzyw, kolorowe, o różnych kształtach – wybór jest bardzo duży, a więc co wybrać?Czekolada to przede wszystkim kakao i na tym powinniśmy się skupić podczas robienia zakupów. Im wyższa zawartość masy kakaowej, tym lepiej i zdrowiej, jednak nie musi być to od razu czekolada 90% – nie każdy lubi jej specyficzny smak. Warto natomiast wybierać czekolady powyżej 70% masy kakaowej, czyli czekolady gorzkie.

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów czekolad, w tym deserowa (minimum 50% masy kakaowej), mleczna (< 50% masy kakaowej), biała (to głównie cukier, tłuszcz kakaowy i mleko), które nie są polecane – nie wykazują właściwości zdrowotnych.

Czekolada – właściwości zdrowotne

Czy jeśli będę jeść czekoladę, to nie zachoruję? Nie działa to do końca w ten sposób – skupianie się jedynie na zjadaniu czekolady nie przyniesie oczekiwanych efektów. Korzyści zdrowotne możemy obserwować gdy niewielką jej ilość włączymy do codziennej zbilansowanej diety. Dodatkowo nie możemy zapominać o regularnej aktywności fizycznej.

Od lat prowadzone są badania nad wpływem czekolady na zdrowie człowieka – jest wiele dowodów na to, że warto skusić się na kilka kostek dobrej jakości czekolady.

Dlaczego warto jeść czekoladę?

• Kakao poprawia funkcjonowanie mózgu – badania wykazały, że podczas jedzenia czekolady o zawartości masy kakaowej powyżej 60% stymulowany jest obszar mózgu odpowiedzialny za koncentrację.
• Gorzka czekolada obniża poziom insuliny, wspomaga funkcjonowanie wątroby, zmniejsza ryzyko wystąpienia insulinooporności, a także chroni przed zawałem.
• Czekolada (gorzka) łagodzi stany zapalne i zwalcza komórki nowotworowe – dzieje się to dzięki temu, że czekolada zwiększa przyswajalność cynku, który pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem oksydacyjnym.
• Czekolada działa pobudzająco na układ nerwowy – niewielkie pobudzenie wynika z zawartości kofeiny (czekolada ma jej jednak 4 razy mniej niż filiżanka kawy).
• Działa przeciwdepresyjnie – wywołuje uczucie szczęścia, a nawet euforii. Czekolada zawiera fenyloetyloaminę, która jest pochodną amfetaminy, zwaną również „hormonem miłości”.
• Czekolada polecana jest dla osób z nadciśnieniem tętniczym – musi być gorzka, ponieważ mleczna, deserowa i biała nie wykazują prozdrowotnego działania.
• Zjadanie 2-3 kostek gorzkiej czekolady 3 razy w tygodniu zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
• Czekolada jest bogata w polifenole – naturalne związki o działaniu przeciwutleniającym, które chronią przed uszkodzeniem naczyń krwionośnych, zapobiegają miażdżycy, obniżają cholesterol, a także opóźniają proces starzenia. Niestety podczas produkcji czekolady lub suszenia proszku kakaowego część tych składników ulega zniszczeniu, dlatego warto spróbować surowe ziarna kakaowca, które zachowują w pełni prozdrowotne właściwości.
• Z uwagi na dużą zawartość flawonoli czekolada chroni przed promieniowaniem słonecznym.

Kakao i czekolada – co o nich wiemy?

• Złoto Majów i Azteków – Mieszkańcy amazońskiej dżungli wytwarzali z ziaren kakaowca niezwykły napój zwany xococalt, czyli gorzka woda. Eliksir był podawany podczas wyjątkowych świąt i obrzędów, a ze względu na pobudzające właściwości także przed walkami plemion.
• Drzewa kakaowe zaczęto uprawiać już 3 tys. lat temu.
• Aż do XIX wieku kakao było dostępne w europejskich krajach w aptekach jako afrodyzjak.
• Do Polski czekolada trafiła w XVII wieku razem z kawą i herbatą.
• Czekolada należy do produktów o wysokiej kaloryczności – w 100 g czekolady jest około 550 kcal (wynika to z dużej zawartości tłuszczu i cukru).
• Czekolady nie można podawać zwierzętom – z uwagi na zawartą w niej teobrominę jest dla nich śmiertelna. Czekolada, a także uwielbiane przez dzieci kakao działają zapierająco – w przypadku problemów z wypróżnieniem należy ostawić czekoladę oraz słodycze z dodatkiem kakao.
• Czekolada dla diabetyków? Tak, osoby chore na cukrzycę mogą zjadać niewielkie ilości czekolady gorzkiej lub czekolady o wysokiej zawartości masy kakaowej i słodzonej stewią (naturalnym słodzikiem roślinnym).

Przepis – deser dla małych i dużych smakoszy

Składniki:

• 3/4 szkl. tapioki (granulat)
• 3 szkl. napoju kokosowego/owsianego/migdałowego (może być też mleko)
• 3 łyżeczki naturalnego kakao
• migdały- płatki do dekoracji
• 4 kostki czekolady gorzkiej (roztopionej w kąpieli wodnej) – do polania na gotowy deser

Przygotowanie:

• tapiokę zalać wodą na 2h, przemieszać, żeby się nie skleiła
• następnie zagotować napój roślinny/mleko
• odcedzić tapiokę na sitku i dodać do garnka, gotować, mieszając energicznie, dodać kakao, mieszać
• gdy budyń z tapioki zaczyna gęstnieć, a granulki będą miękkie przełożyć do miseczek
• można podawać na ciepło lub zimno
• dekoracja wg uznania (np. migdały-płatki, banany, gęsty sok malinowy, wiśnie, roztopiona czekolada i wiśnie)

mgr Katarzyna Różycka

Dietetyk kliniczny z Centrum Medycznego CMP