Uśmiech jest wizytówką każdego z nas. Jednak często nie wiemy, w jaki sposób dbać o zęby- jak sprawić, aby zminimalizować ryzyko powstania nowych ubytków, rzadziej wymieniać wypełnienia (plomby) czy odświeżyć oddech. Niestety w edukacji wczesnoszkolnej i szkolnej temat ten jest bardzo zaniedbywany. Często dopiero jako dorośli ludzie dowiadujemy się, że do tej pory źle dbaliśmy o nasze zęby, mimo że byliśmy przekonani, że robimy wszystko prawidłowo.

Co możemy zrobić jako Pacjenci?

Przede wszystkim – codzienna higiena. Obowiązkowe, codzienne mycie zębów – po śniadaniu i po kolacji – oraz nitkowanie. Bez wymówek, że za późno wróciliśmy do domu, czy zaspaliśmy lub zapomnieliśmy. Wymówki przeistaczają się w nawyki, a złe nawyki w próchnicę.

Szczoteczka może być manualna- o włosiu miękkim lub średnim (nigdy twardym!) lub elektryczna- rotacyjna lub soniczna. Osobiście jestem zwolenniczką szczoteczek elektrycznych- widzę po moich Pacjentach znaczną poprawę higieny, gdy rezygnują ze szczoteczek ręcznych na rzecz mechanicznych. Sama również nie wyobrażam sobie mycia zębów inaczej niż szczotką elektryczną.

Nitki używamy co najmniej raz dziennie- przed wieczornym myciem zębów, gdyż takie działanie wg badań jest najskuteczniejsze. Flossing czyli nitkowanie nie jest prostą sztuką, zwłaszcza na początku- dlatego nie wahajmy się poprosić stomatologa lub higienistki o dokładne instrukcje.

Dodatkowo możemy korzystać z irygatora, zwłaszcza jeżeli mamy w jamie ustnej uzupełnienia protetyczne (korony, mosty), aparaty ortodontyczne lub przy stanach zapalnych dziąseł i przyzębia (kieszonki periodontologiczne).

Jedno z częstych pytań, które zadają mi Pacjenci brzmi- czy można używać irygatora ZAMIAST nitki? Nie, nie można. Nitka to konieczność, irygator- uzupełnienie.

Do codziennego mycia zębów używamy past z fluorem. Przy klasycznym aplikowaniu (pasta, nitka, płyn do płukania, okresowe lakierowanie), jest to pierwiastek całkowicie nieszkodliwy- pomimo wielu krążących mitów (zwłaszcza w Internecie). Także jeżeli nie zamierzamy na śniadanie jeść naszej pasty do zębów- jesteśmy bezpieczni.

Dorośli powinni stosować pastę z zawartością 1450ppm fluoru (informacja zawsze jest na tubce), natomiast dzieci (i to już od pierwszego zęba!)- 1000ppm. Dopóki mały Pacjent nie potrafi dobrze wypłukać jamy ustnej, na szczoteczkę nakładamy niewielką ilość pasty („maźnięcie”) i wcieramy ją we włosie, gdy jest starszy- wielkość ziarna grochu. Pastę „dorosłą” włączamy dzieciom, które potrafią dobrze wypłukać jamę ustną- zazwyczaj ok. 6-7 roku życia.

Możemy używać również płynów do płukania jamy ustnej– zwłaszcza po posiłkach. Bezpośrednio po jedzeniu nie powinniśmy myć zębów- wypłuczmy je odpowiednim preparatem. Na rynku dostępny jest pełen wachlarz płukanek do codziennego stosowania.

Zachęcajmy dzieci do jak najwcześniejszej nauki samodzielnego szczotkowania- aby utrwalić ten nawyk higieniczny. Bardzo ważne jednak jest, aby nad myciem zębów przez dzieci sprawowali kontrolę opiekunowie. Nawet jeżeli nam się wydaje, że nasz brzdąc już jest w pełni sprawny, to jego zdolności manualne pozostawiają wiele do życzenia. Pomoc- poprawianie po dzieciach- potrzebna jest nawet do 9-10 roku życia.

Wyrzynające się zęby możemy również ochronić lakowaniem w gabinecie stomatologicznym. Lekarz dentysta po odpowiednim przygotowaniu powierzchni (bez wiercenia) nałoży na zęby odpowiedni, światłoutwardzalny preparat, który uszczelni bruzdy i zminimalizuje ryzyko zalegania resztek pokarmowych i płytki nazębnej- więc zmniejszy też ryzyko powstania próchnicy. Lakujemy głównie stałe przedtrzonowce i trzonowce (od czwórki do ósemki), czasem również podniebienne powierzchnie siekaczy górnych (jedynek i dwójek), jak najszybciej po pełnym wyrznięciu.

Kolejnym ważnym aspektem profilaktyki przeciwpróchnicowej jest odpowiednia dieta. Częsta ekspozycja na cukry- zarówno sztuczne jak i naturalne np. z owoców- zwiększa ryzyko demineralizacji- próchnicy. Także częstość spożywania cukrów jest ważniejsza niż ich ilość- odradza się „podgryzanie” pomiędzy głównymi posiłkami.

Istotne jest, aby od wczesnych lat przyzwyczajać dzieci do picia wody– a nie soków, słodzonych herbat czy napojów gazowanych. Często nie mamy świadomości, że bardzo próchnicotwórcze są pokarmy teoretycznie niemające słodkiego smaku- chrupki kukurydziane, frytki, chipsy. Są to posiłki wysokowęglowodanowe.

W diecie zarówno dzieci jak i dorosłych, powinno się znaleźć miejsce na posiłki twarde o niskim potencjale wywoływania próchnicy– surowe warzywa. Mechanicznie usuwają część płytki, nie osadzają się na zębach, a u najmłodszych stymulują szczękę i żuchwę do odpowiedniego rozwoju.

Wszyscy Pacjenci powinni zgłaszać się na badanie jamy ustnej w gabinecie raz na pół roku.

Bardzo ważne jest stosowanie się do zaleceń lekarza, odpowiednio wczesne leczenie ubytków i wykonywanie profesjonalnej higienizacji, na którą składa się- scaling (usunięcie kamienia), piaskowanie (usunięcie osadu) i lakierowanie.  Nie ma idealnej, jednej odpowiedzi jak często usuwać złogi w gabinecie- jeden Pacjent potrzebuje takiego zabiegu raz na 6 miesięcy, inny raz w roku.

Mitem, z którym musimy się mierzyć jest przekonanie, że usunięcie kamienia nazębnego sprawi, że zęby zaczną się ruszać. Jest wprost odwrotnie. Jeżeli zachowujemy odpowiednią częstotliwość zdejmowania złogów w gabinecie, kamień nie „wkradnie” się pod dziąsło i nie będzie obniżał nam poziomu kości- która gwarantuje nam stabilność zęba. Przypadki, gdy po scalingu zęby zaczynają się ruszać wynikają z lat zaniedbań- kamień tworzy prowizoryczną, bakteryjno-mineralną „szynę” zlepiającą zęby ze sobą- jednocześnie niszcząc kość. Gdy pozbędziemy się złogów, pokazuje się nasz prawdziwy problem, który kamień tylko maskował.

Nie zaniedbujmy naszych zębów– odpowiednie nawyki pozwolą nam przez całe życie cieszyć się zdrowym, pięknym uśmiechem. Jeżeli czegoś nie wiemy lub mamy wątpliwości- lekarz dentysta zawsze chętnie i wyczerpująco rozwieje wszystkie wątpliwości.

Jest jeszcze jeden, ważny argument- profilaktyka jest dużo tańsza niż późniejsze leczenie zachowawcze, endodontyczne (kanałowe) czy protetyczne- i zdecydowanie przyjemniejsza.

lek. dent. Magdalena Kacprzyńska

Stomatolog w Centrum Medycznym CMP

Szczegółowe informacje oraz zapisy pod numerem telefonu Centrum Rezerwacji Wizyt 22 737 50 50 oraz w Portalu Pacjenta.