Wcześniaki

Wcześniaki

Dlaczego się rodzą wcześniaki, jakie są przyczyny?

Przyczyn porodu przedwczesnego jest bardzo wiele, to jeden z najważniejszych naszych problemów, z którymi się codziennie spotykamy. Jedną z przyczyn niezależną od nas są wrodzone lub nabyte wady i zaburzenia anatomiczne macicy. Wiemy również że stres i aktywacja matczyno- płodowej osi podwzgórze- przysadka- nadnercza, zakażenia i stany zapalne, krwawienia doczesnowe oraz nadmierne rozciągnięcie macicy. Jeśli chodzi o zakażenia niektóre z nich powodują przedwczesną czynność skurczową, inne przedwczesne pęknięcie wód płodowych, oba te zjawiska niestety prowadzą do przedwczesnego porodu. Najczęściej do zakażenia wewnątrzmacicznego dochodzi na drodze wstępującej, tzn. z pochwy i kanału szyjki macicy. Wspomniałam o nadmiernym rozciągnięciu macicy, zdarza się to w przypadku ciąż wielopłodowych lub nadmiernej ilości wód płodowych.

Co robić by przedwcześnie nie urodzić?

Niestety niewielki mamy na to wpływ. Nie znamy tak naprawdę mechanizmu zjawiska determinacji momentuporodu przedwczesnego jak również porodu o czasie.Wiemy, że wiele czynników genetycznych, środowiskowych oraz patofizjologicznych może mieć wpływ na wystąpienie porodu przedwczesnego, więc nie możemy mieć oczywiście na nie większego wpływu. Jeśli mówimy o uwarunkowaniach osobniczych, czy środowiskowych mamy na myśli np. dotychczasowe leczenie pacjentki, odżywianie, status psychosocjalny, przyzwyczajenia i zachowania pacjentki, stan zdrowia, wywiad rodzinny i wiele innych. Najważniejsze jest i dla nas lekarzy i dla pacjentek wczesne przewidywanie umożliwiające zapobieganiu rozwojowi pełnoobjawowego porodu przedwczesnego.

Jak często trzeba chodzić z wcześniakiem do lekarza, czy wymaga on częstszej opieki niż noworodek urodzony o czasie?

Napewno wiemy, że najważniejsze jest w jakim stanie urodził się noworodek i w którym tygodniu ciąży. Inaczej zapewne wygląda opieka nad dzieckiem urodzonym w 26 tygodniu ciąży, jeśli dodatkowo występowały typowe dla wcześniaków zaburzenia , a inaczej w przypadku dziecka urodzonego przedwcześnie w 32 tygodniu ciąży, które ważyło 1600 gram i samo podjęło po urodzeniu akcję oddychania i nie wymagało poważniejszych zabiegów wspomagających podstawowe procesy życiowe jak oddychanie, przyjmowanie pokarmów itd.
Jak często trzeba chodzić z wcześniakiem do lekarza? Czy wymaga on opieki częściej niż noworodek urodzony o czasie?
Innej opieki będzie wymagało dziecko urodzone w 26 tygodniu ciąży o wadze 800 gram, które będzie miało typowe powikłania dla wcześniaka, a innej dziecko też urodzone przedwcześnie ale w 32 tygodniu ciąży, o wadze 1800 gram, bez zaburzeń oddychania, odżywania i innych. Najważniejsze dla nas lekarzy i dla pacjentek jest wczesne rozpoznawanie i zapobieganie pełnoobjawowym porodom przedwczesnym.

Co to jest „wiek skorygowany”?

Wiek skorygowany, oznacza że wiek dziecka liczymy od dnia, w którym dopiero miało się urodzić. Od wieku kalendarzowego odejmujemy tyle tygodni ile brakowało ich w momencie narodzin do pełnych 40 tygodni trwania ciąży. Czyli wiek skorygowany = wiek metrykalny + brakujące tygodnie do terminu porodu. Na przykład dziecko urodzone w 28 tygodniu ciąży po przeżyciu 16 tygodni ma według wieku skorygowanego dopiero 4 tygodnie (40 tygodni + 4), chociaż poza łonem matki przebywa już 16 tygodni. Mimo stosowania wieku skorygowanego, siatki centylowe dla dzieci rodzących się o czasie nie są jednak w pełni miarodajne, ponieważ rozwój wcześniaków przebiega w trudniejszych warunkach i jest inny (przede wszystkim wolniejszy). Dlatego opracowano siatki centylowe, zależne od ich wieku płodowego, dla dzieci przedwcześnie urodzonych. Zaleca się stosowanie tych siatek do 3 roku życia dziecka.

Sprawność umysłowa wcześniaków

Rozwój fizyczny i umysłowy wcześniaków zależy w dużej mierze od tego z jaką masą urodzeniową przyszły na świat i jakie powikłania temu towarzyszyły. Nie zawsze udaje się doprowadzić je do pełni zdrowia. Także śmiertelność w tej grupie jest większa w porównaniu z urodzonymi dziećmi o czasie. W ostatnich latach dokonał się olbrzymi postęp w zakresie intensywnej terapii noworodka. Walczymy z podniesieniem jakości przeżycia szczególnie tych najbardziej niedojrzałych, a więc zmniejszenie ciężkości powikłań takich jak: dysplazja oskrzelowo- płucna, krwawienia śródczaszkowe czy retinopatia wcześniaków. Niestety nadal mimo bardzo nowoczesnych technik szanse przeżycia noworodka o wadze mniejszej niż 500 gram są bardzo niewielkie. Różnice w rozwoju później zależą od stanu noworodka po urodzeniu, powikłań oraz od możliwości rehabilitacji takiego dziecka. Niekiedy nie ma żadnych różnic.

Karmienie piersią na żądanie….

Karmienie piersią jest bezwzględnie najlepszym rozwiązaniem dla każdego dziecka nowonarodzonego. Jeśli chodzi o wcześniaki niektóre z nich wymagają żywienia pozajelitowego, zwłaszcza w pierwszych tygodniach życia, również z wielu innych przyczyn nie mogą być karmione piersią, np. mają niewykształcony odruch ssania;jeśli jednak nie ma żadnych przeszkód karmienie na żądanie jest postępowaniem z wyboru i najlepszą rzeczą jaką matka może podarować swojemu dziecku.

autor: lekarz ginekolog Centrum Medycznego CMP
Edyta Baj-Chojecka

-->